Speaking, Talking, Telling

Spoken Language and Text Corpora

< back to Matukar Panau overview

John Bogg: Family and Life Story

John Bogg is telling the story of his family and his life (Translated into Tok Pisin)

John Bogg

Aria gamomani ngahau, neuraurau ta ngapasimbai.
Aria nau mi like stori, stori blo mi.
Neraurau mainangan, tagtag nganagenge oh ngapalum ngapalum ngapalum ngau gaumomoni ngau maine.
Stori blo mi, olsem wanem mi wokim oh mikam mikam mikam mi nau mi ya.
Manayami.
Em tasol.
Ngahau neuraurau manig yauwe.
Stori blo mi go olsem.
Wagamami.
Bipotru.
Pain ta.
Wanpela mari.
Pain dabok ta.
Wanpla bikpela mari.
O mogwai malal ta yangan. Yodig dibalagokai, nub tite mogwai.
O lo hap nam blo wanpela ples. Ol save tok Yodig, lo apsait wara.
I mana madondo
Em stap na
tamat ta maniyanen tenge.
em lukim man lo hia.
Tamat mainangan Ratan ai.
Man ya nam blo em Ratan.
I tendo, buben tote.
Em lukim na lewa buruk (ai gris).
Han ilo girek mainangan, tamat main mok ngalembawai
Tingting blo em ya, man ya em laik kisim em strait.
Do palum mani pide, Matugar malalte.
Na em kam go daun lo hia, Matugar ples.
Tamat main ngalenge ida dimadonge.
Em kisim man ya na tupela stap.
Bras ebla tahaik, aru tol manag main, hibedi aru digamukado, aim ta dingagenge.
Em olsem wan, tu, tripela yar, tupela yet tok na kamapim wanpela pikinini.
Aim main ditenge, main aim dawai.
Pikinini ya ol lukim, em pikinini man.
Do yangan Barui ai dibale, Barui.
Na nam blo em ol itok Barui.
Do taman main yangan Ratan ai.
Na nam blo papa blo em Ratan.
So pain yangan Daikom ai.
So nam blo meri ya Daikom.
Yawan tamate Ratan ai.
Man blo em Ratan.
Aim main dinagenge, yangan manag dibale.
Pikinini ya ol kamapim, ol kolim nam blo em olsem.
Barui Ratan.
Barui Ratan
Do managami.
Na em tasol.
Hadi aim mainagan ditendo, milo dipanindo daboke.
Pikinini blo tupela oli lukim, giwim em kaikai, na em bikpela.
Bras aru, tol yado, ahaun aim ta dinagedonge.
Wan, tupela yar igo na ol kamapim neupela pikinini gen.
Pain main tinindaiye.
Meri ya igat bel.
Aim pide ditenge, main dawai, do yangan Bogg ai dibale.
Na pikinini kamap em man, na oli tok nam blo em Bogg.
Do aim saipide.
Na pikinini kamap.
Dimadonge difatindo dimado daboke.
Ol istap, ol fidim na em bikpela.
Ahuan pain mainangan, ahuan aim ta nagedonge.
Gen meri ya, em karim pikinini man gen.
Ditenge main, pain ti main dawai.
Ol lukim em ino meri em man.
Kaibo, aim main i mate.
Tasol pikinini ya em idai.
Do ager dabok palume.
Na bikpela pait ikam.
Moyanen kabakab dipalume, nugnug difuninge.
Long hap ol waiat man kam na oli fait.
Disole ditordo, ager wadanlo mam ai tamat Ratan ai dibalago main mate.
Ol ranawe wokabaut, na a bihain lo pait, papa a man ol itok Ratan ya idai.
Do nen hiben madonge.
Na mama em yet stap.
Maniya malalte mani Matugar.
Ples lo hia Matugar.
Madondo madondo, ahaun tamat ta tedonge.
Istap istap, a em lukim wapela niupela man gen.
Matan singe buben tote.
Ai giris.
Do tamat main ida kadoi dibinge.
Na em tupela man ya pren.
Tamat main yangan Wandoi ai.
Man ya nem blo em Wandoi.
Nug kadoi dibinge dimadondo, digamuk soelando.
Ol peran istap na toktok igo kam.
Pain main tinindaye, do aim nagene.
Meri ya em bel na em karim pikinini man.
Kaibo ditenge main, main aim ti, main aipain.
Tasol ol lukim ya em ino pikinini man em pikinini meri.
I nege saipide, yangan ditulinge Kadagoi dibale.
Em karim pinis na ol kolim nem blo Kadagoi.
Ok main da mi managami.
Ok em tu olsem tasol.
Milo dipat-- dipanindo, difatindo ya daboke.
Ol giwim em kaikai, fidim em na em bikpela.
Do haun pain mainangan, tinindaye aim ta nagedonge.
Na mama ya em bel gen, na karim wanpla pikinini man gen.
Do aim main nege saipide i tenge main, main dawai.
Na em karim pikinini na em lukim, em man.
Do ngau yangau ditulinge, yangau ditulinge.
Na mi oli kolim nam blo mi.
Bogg ai dibale.
Oli tok Bogg.
Do ngau gaumomoni yangau Bogg ai.
Na nau mi, nam blo mi Bogg.
Do tie ngamadonge.
Na pinis mipela stap.
Ngam madola bras aru, tol manag main, ahaun nen tinin dahe.
Mipela stap tu, tripela yar olsem, mama bel gen.
Aim ta nagedonge, i ditenge main dawai.
Em kamapim wanpela pikinini gen, em lukim em man.
Kaut dibale
Ol tok Kaut.
Do gaumomoni Kaut madonggo.
Na nau Kaut istap.
Ngam madolala bras aru, tol manag main, ngahamam mam i mate.
Mipela stap igo tu, tripela yar olsem ya, papa blo mipela idai.
Do ngahau nen ai gaumomoni gam ngahau nene, gigemi main ngahau nen ti, main pain ta.
Long taim em narapela meri, tasol nau ya, em mama blo mi nau.
Wai gaumomoni nageyauwe, main ngahau nen ai.
Nau karim mi na em mama blo mi.
Do i madonge tayamamdo, milo panamam fataimamdo ngammado ngammado maindami, ngahamam mam i mate.
Na em istap lukim mipela, giwim mipela kaika,i fidim mipela na istap istap em tu olsem, papa blo mipela idai.
Do ti.
Na nogat.
Nen nen hiben tahaik.
Mama em wanpela tasol.
Tayamamdo, fatamamdo, sugamamdo manag ngamado ngamado ngau ngau ngadaboke.
Lukautim mipela, givim mipela kaikai, wasim mipela, na mipela stap na mipela bikpela.
Do nen madola madola atinin malal mogwai nen ta.
Na mama stapigo na naraplea ples.
Sugar i wai
Lo Sugar.
Tamat main tenge buben tote.
Em lukim man ya na ai gris long en.
Do mogwai lange ana.
Na em go lo hap.
Tamat main ngalenge.
Em maritim dispela man.
Di madola madola, tamat mate.
Ol istap na man idai.
Pain main mate.
Meri ya idai.
Gaumomoni nen ti mam ti.
Nau miplea i nogat mama, i nogat papa.
gaumomoni main ngampalum maniya ngammadonggo.
Nau mipela kam lo hia na mipela stap.
Ka ai, ka Barui.
Barata barata Barui.
Ka Bogg ai.
Brata Bogg.
Do lulu Kadagoi ai.
Na susa Kadagoi.
Ngau.
Mi.
Do tei Kaut ai.
Na liklik kaut.
Ngam ebla dar tahaik.
Mipela olsem wanpela bulut.
Palum maniya, ngambude ngammadonggo.
Kam lo hia, mipela bung na stap.
Dar tahaik.
Wanpela bulut.
Do gaumomoni, ngammadonggo maniya.
Na nau, mipela stap lo hia.
Ngahau gamuk manayami.
Toktok blo mi olsem tasol.
Aria gaumomoni main ngahau neuraurau ngapasimbawai.
Aria nau em stori blo mi bai mi stori.
Ngahau neuraurau ngapasimbawai.
Stori blo mi bai mi stori.
Nen do nen i mataudo ngau dabok yasman, tamat ngabule.
Mama na mama lukautim mi, mi bikpela tru na mi kamap man.
Sulelo ngawe
Mi go lo Skul.
Sulelo ngawe, sule natunlo, ngau sule dabokalo ngawe.
Mi go skul, mi skul lo liklik skul na bihain lo en, mi go lo bikpela skul.
Sule tialdo, girek girek mangau han sule sule dabok main lo mo Hagena ngahalange.
Skul pinis na mi go lo bikpela skul lo Hagen.
Bras aru ngamadonge, aru.
Mi stap tupela yar.
Ngamadola ngau ilo girek mainangan ngangalenge.
Mi stap na mi kisim save.
Tie ngau gamoni girek mangau.
Pinis nau mi teacher.
Ahaun ngamaise ngau dabok mainangan, nagiyauwe sule ngatore.
Na mi kirap, headmaster salim mi na mi go lo bikpela wok.
Garmau nganongaman main, haihaindop sule ngapandindo ngatore.
Mi kisim save lo teachim ol skul pikinini, mi stap skulim ol, grade 1 na 2.
O mogwai Manamu ngawe.
O lo hap, mi go lo Manam / Ol salim mi go lo Manam.
Manam main Manam Bogia Manam ailan.
Manam em Manam Bogia Manam ailan.
Nud.
Ailan.
Nud.
Ailan..
Ngau ngamadondo, manaya aipain ta ngaitenge
Mi stap na lo hap, mi lukim wanpela pikinini meri.
Aipain mainangan, main ngau ilo girek main ngapaninggokai.
Pikinini meri ya, mi sa skulim em, em stap lo klas blo mi.
Do gaumo aipain main ngaitengenga, matau singe.
Na nau mi lukim pikininmeri na mi aig iris.
Bubeu puke
Mi ai gris.
Do ngangalenge.
Na mi kisim em.
Ngangalenge ida ngampalume, ngammodonge.
Mi kisim em, mitupela kam na mitupela stap.
Ida ngamgamuke.
Mipela toktok.
Bulanganauwe ngau ngabulanganinge.
Em holim mi pas, mi holim em pas.
Do aim ta nage saipide.
Na em kamapim wanpla pikinini man.
Do ya yangan ngamtulinge mainangan Jason ai.
Na mipela koli nam blo em Jason.
Jason Bogg.
Jason Bogg.
Do ngammadonge.
Na mipela stap.
Ngammadola bras yawa-- numau tahaik.
Mipla stap inap 5 pela yar.
tahaik, aru, tol, yawa yawa, numau tahaik.
Wan, tu, tri, fo, faiv.
Do aipain ta nagenge.
Na em karam wanpela pikinini meri.
Pain aipain.
Meri pikinini meri.
Ida ngammadonge yau, kalam tahaikado i mate.
Mipela stap wantim igo wanpela mun, na em idai.
Orait ngammadodonge
Orait mipela stap.
Ngammadondo bras tahaikalomi, haun ta nage saipide.
Mipela stap wanpela yar, em kamapim niupela.
Nagepide .
Karim.
Do gaumomoni Judith ti ngambale, Judith Bogg ai.
Na nau mipela kolim em Judith, em Judith Bogg.
Do manag ngamadonge.
Na mipela stap olsem.
Ngammadola am malain.
Mipela stap longpela taim.
Am malainamok.
Longpela taim tru.
Yawe maniya.
Em go lo hia.
Yawe luwam (kuroiman) gam tawe.
Bel blo en pas.
Aipain ta haun ti negadop ngabale.
Mi tok em nonap karim wanpela pikinini gen.
Kaibo ti.
Tasol nogat.
Tinindae.
Em gat bel.
Aim nagepide.
Karim pikinini boi.
Ti nagepidangando wakadik hunigo.
Em i no karim yet na em pilim pan.
Mogwai nganage yauwe
Mi salim em, i go lo hap.
Mateng han abate nganage Mugil la.
Mi putim lo Mugil haus sik.
Yawe madondo.
Em go stap na.
Aipain nagenge.
Karim pikinini meri.
Nagenge ngamnpide dibinge, dimadondo main mate.
Karim pinis na mipela holim, stap wantaim na em dai.
Do main tiale (haun ti negado, saman madonggo).
Na em pinis, (i no mo karim, last karim blo en)
Ngatuli "uyanami."
Mi tok "em inap."
"Aim nagek main uyanami."
"Em inap nau lo kamapim pikinini."
Do ngabuliso ngabulilando, saman ngamadonge.
Na mi tanim tanim go kam na mi stap nating.
Ngamadola
Mi stap igo na
Hiben tulinge.
Em yet tok.
"Aim ta ta kitnimba."
"Bai yumi kisim wanpla pikinini."
"Tamat han aim ta kitnimba" i bale
"Bai yumi kisim pikinini blo wanpela man."
Do dilange main, tamat ta sumeninge pain ta sumeninge.
Pinis na em i go askim wanpela mama,
Ong tingemlo mainangan, aim main ngangalembawai.
"Yu lo bel, pikinini man ya mi laik kisim."
Aipain tap ngangalemba, aim tap ngamaie.
"Sapos meri bai mi kisim, man mi les."
Do pain ta han te lange ngasimenige. (Pain turan te yawe sumeninge, "ong awatumago main, nagetape apain tap, ngangalemba")
Na em go lo narapela meri gen na askim em gen, "yu bel ya, sapos yu karim pikinini meri, em bai mi kisim"
"Tinimla tingemlo mainangan, luwampuk luwam huthut yenago main.
"Yu gat bel lo en, bai mi kisim,
Aipain negatape ngalemba.
sapos meri, bai mi kisim.
Titape ngamngalemba"
Nogat bai mipela kisim."
Kaibo pain mainangan aim nagenge.
Tasol meri ya karim pikinini man.
Do ngangalengange.
Na mi kisim em.
I ngalengange gaumomoni ida ngammadonggo.
Em kisim tasol na nau, mipela stap wantaim.
Colince ai.
Em Colince.
Tio gaumomoni ebala Jason Bogg.
Nogat nau olsem Jason Bogg.
Judith Bogg.
Judith Bogg.
Colince Bogg.
Colince Bogg.
Manag ngammadonggo.
Mipela stap olsem.
Do ngau urat nagenghan. (nganagenganago)
Na wok blo mi wokim gen
Girek mangau main han urat nganagenganago
Wok tisa mi wok yet i go.
Kaibo ngau gadagadwai gaumomoni manig ngamodonggo malalte.
Tasol longlong blo mi, olsem na, nau mi stap olsem lo ples (mi no mo wok).
Urat yenagokai ngamadonggo.
Wok em i stap, tasol nau mi stap nating.
Eyu tagtagenga urat urat wai ti bubeu maisago.
Mi no save olsem wanem na, mi no tingting lo wok mo.
Sule ta lo ngatape, (ngamaima, ngamul ngapalum) wai malalte.
Maski, mi go lo teach, tasol mi save lusim na kam bek gen lo ples.
Manig a bar tati bo ngatape, ahaun ngamai ngamulago, manage, manig ngamadonggo main.
Mi go lo teach lo narapela hap, tasol mi sa les na mi kambek gen, olsem mi les na mi stap tasol nau.
Mani ngamadonggo main.
Mi save stap long hia.
So mana tingau (ai ting nau) neraurau maniyami.
Mi nogat mo stori, em tasol.

All Matukar Panau Stories

Bruce Kainor: Kaluk Niu do Mariu

Bruce Kainor telling the story of the Betel Nut. (Tralated into Tok Pisin)

John Bogg: Family and Life Story

John Bogg is telling the story of his family and his life (Translated into Tok Pisin)

Kadagoi Lovinea Rapalau and Kadagoi Rawad Forepiso: Stori and Singsing Kadagoi

Kadgoi Lovinea Rapalau and Kadagoi Rawad Forepiso tell a story which became a song